Verschil huwelijk, geregistreerd partnerschap en samenlevingsovereenkomst

Een veelgehoorde opmerking in mijn spreekkamer is: wij zijn geregistreerd als partner. In veel gevallen blijkt dat cliënten hiermee bedoelen dat zij de spelregels van hun samenleving op papier hebben gezet. Echter niet als geregistreerd partner (in partnerschapsvoorwaarden), maar in een samenlevingsovereenkomst. Alle verschillende vormen van samenwoning hebben hun eigen notariële akte. Voor een huwelijk hebben wij huwelijkse voorwaarden, voor een geregistreerd partnerschap zijn er partnerschapsvoorwaarden en voor een samenleving is er een samenlevingsovereenkomst. Ik begrijp de verwarring van onze cliënten volledig.

Waar verschillen deze samenlevingsvormen nu precies in?
Allereerst lijkt een geregistreerd partnerschap heel erg op het huwelijk. Juridisch gezien bestaan er bijna geen verschillen meer tussen het geregistreerd partnerschap en het huwelijk. Het geregistreerd partnerschap is in 1998 ingevoerd om het voor mensen van hetzelfde geslacht mogelijk te maken een officiële verbintenis aan te gaan met elkaar. Het huwelijk was toen nog voorbehouden aan heteroseksuele stellen. Sinds 2001 is het huwelijk open voor iedereen maar is het geregistreerd partnerschap blijven bestaan.

Er zijn dan ook voornamelijk overeenkomsten tussen beide vormen. Het grootste verschil zit hem in het einde van een geregistreerd partnerschap. Mocht u besluiten uit elkaar te gaan én u heeft geen minderjarige kinderen dan kan een geregistreerd partnerschap worden ontbonden buiten de rechtbank om. Bij een huwelijk loopt een echtscheiding wel altijd via de rechtbank, ongeacht of er kinderen zijn. Een ander verschil bestaat in het feit dat een geregistreerd partnerschap (net als een Nederlandse samenlevingsovereenkomst) niet overal ter wereld wordt erkend. Dit kan vergaande gevolgen hebben (bijvoorbeeld bij overlijden van één van u). Grappig feitje is dat al jaren het aantal huwelijken minder werden en het aantal geregistreerd partnerschappen die gesloten werden, toenamen. Veel (voornamelijk) jonge stellen, leken de stap naar het huwelijk te groot te vinden en om die reden een geregistreerd partnerschap af te sluiten (terwijl dit zoals u kunt lezen zo goed als hetzelfde is). In 2021 lijkt het tij te zijn gekeerd. Voor het eerst in jaren zijn er procentueel gezien weer meer huwelijken gesloten dan geregistreerd partnerschappen.

Wat is het grote verschil tussen een huwelijk/geregistreerd partnerschap en een samenlevingsovereenkomst?
Een samenlevingsovereenkomst is een laagdrempelige vorm voor het bepalen van de spelregels van uw samenleving. Dit is een overeenkomst die enkel geldt tussen de samenwonende partners. Voor de buitenwereld blijft u twee aparte personen met gescheiden vermogens. U moet dan ook niet (zoals wel bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap) naar de gemeente om dit af te sluiten. Waarom zou een samenlevingsovereenkomst gemaakt moeten worden als u ook zonder overeenkomst samen kunt leven? Dit is voornamelijk zodat u beiden weet waar u aan toe bent. Heeft één van u meer bijgedragen aan de aanschaf van de woning? Hoe worden de dagelijkse kosten door u beiden bekostigd? Heeft u een gezamenlijke woning en moet deze aan de andere partner toekomen als één van u komt te overlijden? Allemaal zaken die geregeld kunnen worden.

Mocht u vragen hebben over welke vorm van samenleving het beste bij u past, neem dan gerust contact met ons op. Het eerste gesprek is vrijblijvend.