Oeps, toch erfgenaam

Het Gerechtshof- Arnhem Leeuwarden heeft op 22 maart 2022 een vonnis van de Rechtbank vernietigd. Nu gebeurt het wel vaker dat een Gerechtshof (hierna: Hof) het niet eens is met een Rechtbank, maar de zaak waar het hier om ging is een interessante.

Een erflater (de overledene) heeft een testament gemaakt. Dit is 11 jaar vóór zijn overlijden gebeurd. In dit testament heeft hij zijn toenmalige echtgenote benoemd tot enig erfgename. Ook heeft meneer een subsidiaire erfstelling (deze werkt als de eerste erfstelling niet werkt) opgenomen, waarin zijn broer wordt benoemd tot enig erfgenaam. Na het maken van dit testament gaan de erflater en zijn toenmalige vrouw uit elkaar. De eerste erfstelling sorteert hierdoor geen effect.

In de jaren die daarop volgen vindt de erflater opnieuw liefde. Hij hertrouwt en krijgt zelfs kinderen met zijn tweede echtgenote. Uiteindelijk komt de man te overlijden.

U raadt het al: zijn testament is nooit aangepast.

De Rechtbank heeft geoordeeld dat de broer geen rechten mocht ontlenen aan het testament. Dit omdat de erfgenaam later is hertrouwd en de subsidiaire erfstelling dan niet geldt.

Het Hof heeft echter anders bepaald. Het vonnis van de Rechtbank is vernietigd en het Hof heeft bepaald dat de broer enig erfgenaam is.

Hoe is het Hof tot deze conclusie gekomen?

Het Hof heeft overwogen dat feiten en omstandigheden van ná het maken van het testament alleen mee mogen doen bij de uitleg van een testament als de erflater daarop bij het maken van dat testament is vooruitgelopen.

In dit testament is niet vooruitgelopen op zijn huidige situatie. Uit niets blijkt dat het de bedoeling was dat de erfstelling voor de broer niet zou gelden als de erflater gehuwd zou zijn en/of kinderen zou hebben.

Dat de erflater tegen derden gezegd zou hebben dat hij wilde dat zijn nalatenschap naar zijn tweede echtgenote en kinderen zou gaan, is niet voldoende om de conclusie te trekken dat zijn broer alleen erfgenaam zou zijn indien hij ongehuwd en zonder afstammelingen zou komen te overlijden.

Daarnaast heeft de tweede echtgenote tijdens de mondelinge behandeling van deze zaak verklaard dat de erflater wist dat hij een testament had en dat hij deze eigenlijk diende te veranderen maar ervan uit is gegaan dat het wel geregeld was. De erflater heeft ook een nieuw testament op laten maken, maar deze is nooit getekend.

Om deze redenen kon het Hof niet concluderen dat het de bedoeling is geweest van de erflater om zijn kinderen en zijn tweede echtgenote tot erfgenamen te benoemen. Het Hof kan niet anders dan zich vasthouden aan de letter van het testament, en deze geeft aan dat de broer enig erfgenaam is. Dat de broer ervan uitgegaan was dat hij geen erfgenaam zou zijn, doet hier niets aan af.

Kortom, het is erg verstandig om ongeveer eens in de 7 jaar te controleren of uw testament nog voldoet aan uw wensen en eisen. Zodat uw (beoogde) erfgenamen bij uw overlijden niet voor verrassingen komen te staan. Als u wenst dat wij uw testament controleren, maak dan een afspraak. Ik zie u dan!