Wat staat er in een verklaring van erfrecht?

Uit de reacties op mijn laatste column begreep dat ik dat er behoefte is aan wat meer uitleg over de verklaring van erfrecht.

Het kan soms enige tijd duren voordat de notaris de verklaring van erfrecht kan afgeven. De notaris moet namelijk eerst de erfgenamen informeren omtrent hun rechten en plichten en mogelijkheden, zodat zij weloverwogen kunnen beslissen of zij de nalatenschap willen aanvaarden of verwerpen.

Erfenis aanvaarden of niet?
Wanneer u zeker weet dat u erfgenaam bent volgens de wet of een testament, dan is het belangrijk snel na te gaan of de nalatenschap mogelijk schulden bevat. Als erfgenaam bent u namelijk aansprakelijk voor de schulden van de overledene. U hoeft een erfenis echter niet te accepteren als u dat niet wilt. Als erfgenaam kunt u kiezen of u de nalatenschap zuiver aanvaardt, onder voorbehoud aanvaardt (beneficiair) of verwerpt.

Door zuiver te aanvaarden, erft u alle bezittingen en schulden samen met eventuele andere erfgenamen. Vermoedt u dat de nalatenschap vooral uit schulden bestaat en dat die schulden hoger zijn dan het bezit, dan is het slim om de erfenis beneficiair te aanvaarden, zodat u eventuele schulden niet ‘uit eigen zak’ hoeft te betalen. Voorwaarde is wel dat de wettelijke vereffeningsprocedure gevolgd moet worden. Als u niet betrokken wilt worden bij de afwikkeling van de nalatenschap of aansprakelijk wilt worden, omdat er meer schulden dan bezittingen zijn, dan kunt u de nalatenschap verwerpen. U krijgt dan niets uit de nalatenschap; ook geen persoonlijke zaken zoals bijvoorbeeld een fotoalbum. Let wel dat als een nalatenschap wordt verworpen er dan plaatsvervulling optreedt. Iemand anders (veelal kinderen) komt dan in de plaats van de erfgenaam die verworpen heeft.

Wettelijke verdeling
Wanneer er geen testament gemaakt is door de overledene, terwijl hij of zij gehuwd of geregistreerd partner was en kinderen achterlaat, geldt de wettelijke verdeling. De wettelijke verdeling is geregeld in de wet. Dit houdt in dat alle bezittingen en eventuele schulden van de nalatenschap automatisch naar de langstlevende echtgenoot/partner overgaan. De langstlevende heeft tot drie maanden na het overlijden de tijd om te verklaren dat hij of zij een andere verdeling van de erfenis met de kinderen wil overeenkomen.
De kinderen hebben recht op een vordering ter grootte van hun erfdeel. Deze vordering is pas opeisbaar bij het overlijden van de langstlevende echtgenoot, bij faillissement of schuldsanering. Het maakt hierbij niet uit of het om een ouder of stiefouder gaat. Let wel: een testament gaat voor de wet. Is de langstlevende niet benoemd in een testament dan is niet automatisch de wettelijke verdeling van toepassing.

Executeur
In een testament kan de overledene een executeur hebben aangewezen die de uitvaart moet regelen en de afwikkeling van de nalatenschap moet (laten) verzorgen. Een executeur heeft volgens de wet een aantal taken. Het hangt van het testament af wat er van de executeur wordt verwacht. De executeur is niet verplicht om die rol op zich te nemen. Desgewenst kan de notaris deze taak van u overnemen.

Boedelgevolmachtigde
Als er geen executeur is, zijn de erfgenamen samen verantwoordelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap. Vaak is het praktisch dat aan één van de erfgenamen of aan een onafhankelijk persoon zoals de notaris een volmacht wordt gegeven om de lopende zaken te regelen. Als er geen gevolmachtigde wordt aangewezen, moeten alle erfgenamen telkens samen op bezoek bij alle betrokken instanties. Dit is lastig. Het aanwijzen van een gevolmachtigde gebeurt door het ondertekenen van een boedelvolmacht. Regelmatig wordt de notaris als gevolmachtigde aangewezen.

Afwikkeling van de nalatenschap
Daarnaast kunnen wij u ook helpen met het afgeven van legaten, opstellen van de boedelbeschrijving, het opstellen en indienen van de aangifte erfbelasting, de eindrekening en verantwoording en de decharge voor de verrichte werkzaamheden. Door decharge te verlenen, zeggen de erfgenamen dat de executeur zijn taak goed heeft verricht en kunnen zij de executeur daar niet later meer op aanspreken.

Neem voor een informatief gesprek contact op met ons kantoor.